Tot aan de XIXe eeuw was Schaarbeek agrarisch : velden, weilanden, beekjes en windmolens. Het stond bekend om zijn ‘cerises du nord’ (kleine kersen met zure smaak en grote pit) waarmee men Kriek Lambiek maakt. De Haachtsesteenweg, de oudste verbindingsweg doorheen dit landschap, werd al in 1459 verhard. Hij vormde in de loop der tijden een belangrijke as waarlangs zich de uitwisselingen tussen stad en platteland afspeelden ; waarbij de Sint-Servaaskerk, die een beetje lager gelegen is, een belangrijk rol speelde.
Einde XIXe eeuw
In het midden van de XIXe eeuw onderging de wijk van het Autrique-huis een ingrijpende mutatie en begon te verstedelijken. Het landelijke karakter verdween beetje bij beetje : tijdens de constructie van het huis werd het stadhuis ingehuldigd, er werd een paardentramlijn aangelegd, en vele andere woonhuizen werden gebouwd. Het is ook het moment waarop er in Schaarbeek verschillende industrieën verschenen : stokerijen, speelkaartfabrieken, lijmfabrieken, vernisfabrieken, ijzer- en kopergieterijen, een rubberfabriek en dan hebben we het nog niet over de chocoladeproductie. Gedurende de eerste jaren waarin de familie Autrique zijn nieuwe woonst betrok, was de sfeer in de wijk ongetwijfeld een beetje chaotisch : het was gedurende die jaren dat de Louis Bertrandlaan en talrijke aangrenzende straten werden aangelegd, die uiteraard omrand werden door nieuwe huizen. De Louis Bertrandlaan is nog steeds een eenheid, die gedomineerd wordt door eclectische architectuur ; een groot aantal van de tijdsgenoten van Horta konden er hun architectonische kunsten tentoon spreiden. Tijdens een wandeling doorheen de wijk kan de bezoeker gevels bewonderen van Jacobs, Strauven of Hemelsoet.
Sint-Servaas
Het is interessant om te constateren dat de ontwikkeling van deze wijk voor controverses zorgde waarvan de aard ons nog steeds bekend voorkomt. De aanlegging van de laan heeft bijvoorbeeld de afbraak van de oude kerk bewerkstelligd (de fontein op het centrale plein staat op de plaats waar zich de koor van de kerk bevond). De toren, een pareltje in de Romaanse stijl, bezweek in 1905 onder de slagen van de projectontwikkelaars, die zich niets aantrokken van het protest van de bewoners, artiesten en de pers.